انگلیسی برای اهداف خاص (English for Specific Purposes) یا به اختصار ESP، رویکردی در آموزش زبان انگلیسی است که روی مهارتهای زبانیِ مورد نیاز برای یک هدفِ خاص تمرکز دارد. این هدف میتواند شغلی، تحصیلی، علمی، فنی، یا هر نوع هدفِ دیگری باشد.
ESP در مقابلِ آموزشِ عمومیِ زبانِ انگلیسی قرار میگیرد که در آن، تمرکز برِ مهارتهایِ کلیِ زبانِ انگلیسی مانندِ گرامر، واژگان، و مکالمه است. در حالی که در ESP، تمرکز برِ مهارتهایِ زبانیِ مرتبط با یک زمینه یِ خاص است.
با دوره ESP یا انگلیسی برای اهداف خاص آشنایی دارید؟ با آکادمی زبان تات همراه باشید؛ چراکه این دورهها میتوانند خیلی به کارتان بیایند.
منظور از انگلیسی برای اهداف خاص یا ESP چیست؟
دورههای ESP معمولاً با حضور دانشجویان یا افرادِ در آستانه ورود به دانشگاه یا شاغلین یا اشخاص در شرفِ اشتغال برگزار میشوند. در این دورهها، انواع مهارتهای اختصاصی در زمینه زبان انگلیسی، شامل دایره لغات فنی و روشهای نگارش متون تخصصی، باتوجهبه حرفه یا رشته تحصیلی افراد به آنها آموزش داده میشود.
ریشههای ESP به قرن بیستم، بهویژه به دوران بعد از جنگ جهانی دوم، برمیگردد. در آن زمان، پیشرفتهای ایالات متحده در زمینه اقتصاد، علم و فناوری باعث شد تا استفاده از زبان انگلیسی، بهعنوان یک زبان مشترک و بینالمللی، در بین کارشناسان حوزههای مختلف بیشازپیش محبوبیت پیدا کند؛ وضعیتی که تا امروز با قدرت ادامه داشته است.
اساس ESP طراحی دورههایی تخصصی است که بتوانند نیازهای ویژه زبانآموز را پوشش بدهند؛ نیازهایی که فراتر از کلاسهای زبان رایج و یادگیری کلیت زبان انگلیسی هستند و از موقعیت تحصیلی و حرفهای یا فعالیتهای دیگر فرد سرچشمه میگیرند.
انواع دورههای انگلیسی برای اهداف خاص
انگلیسی برای اهداف خاص (esp) میتواند طیف متنوعی از دورههای مختلف را در بر بگیرد. مثلاً در یکی از دستهبندیهای مطرح، هاچینسون و واترز در سال ۱۹۸۷ سه شاخه اصلی را برای ESP مطرح کردهاند: انگلیسی برای علم و تکنولوژی (EST)، برای تجارت و اقتصاد (EBE) و برای مطالعات اجتماعی (ESS).
بااینحال دستهبندی سهگانه دیگری که امروزه بیشتر به کار میرود عبارت است از:
- انگلیسی برای اهداف تحصیلی و آکادمیک (EAP)
- انگلیسی برای علم و فناوری (EST)
- انگلیسی برای اهداف شغلی (EOP)
در ادامه درباره هرکدام از این موارد توضیح کوتاهی میدهیم.
آموزش زبان انگلیسی برای تحصیل (EAP)
در آموزش انگلیسی برای تحصیل یا EAP (مخفف English for Academic Purposes)، تمرکز روی تدریس مهارتهای مناسب محیط دانشگاهی یا همان فضای آکادمیک است؛ بهطوریکه دانشجویان بتوانند در زمینه تحصیل و تحقیق به زبان انگلیسی از این تواناییها استفاده کنند. این شاخه از ESP بهخاطر افزایش تعداد دانشجویان بینالمللی در دهههای اخیر، رونق قابلتوجهی داشته است. دوره EAP میتواند برای مقطع پیشدانشگاهی، کاردانی، کارشناسی و بالاتر برگزار شود.
دوره EAP چنین سرفصلهایی را پوشش میدهد:
- تعامل در فضای کلاس؛ مانند: بازخورد دادن، ارائهدادن و شرکت در بحثها
- سبکهای تحقیق؛ ازجمله: مقالات ژورنالهای علمی، مقالات کنفرانسی و پروپوزالها
- نگارش متون دانشجویی؛ برای: تکالیف، امتحانات، پایاننامهها و…
دورههای EAP از جهاتی با کلاسهای معمول زبان انگلیسی تفاوتهای اساسی دارند. در EAP تاکید بیشتر روی خواندن و نوشتن است؛ درحالیکه دورههای زبان عمومی، اغلب به تقویت مهارتهای شنیدن و مکالمه میپردازند.
آموزش زبان انگلیسی برای شغل (EOP)
فرآیند جهانی شدن باعث شده که امروزه در بسیاری از شرکتهای مختلف سراسر دنیا، شاهد طیف گستردهای از کارکنان، از کشورها و فرهنگهای مختلف باشیم؛ کسانی که در اغلب موارد، انگلیسی زبان مشترک آنها در این فضای حرفهای است.
دوره آموزش انگلیسی برای شغل یا English for Occupational Purposes، بهاختصار EOP، ویژه کسانی است که در شرکتهای بینالمللی کار میکنند یا در آینده قصد چنین کاری را دارند. دورههای EOP به زبانآموزان کمک میکنند تا خود را ازلحاظ دایره لغات و مهارتهای ارتباطی به انگلیسی، برای مشاغل خاص یا فضای حرفهای تقویت کنند.
اصول مکاتبات اداری، عقد قرارداد، شرکت در کنفرانسها و رفتن به ماموریت، از مواردی هستند که ممکن است در کلاسهای EOP آموزش داده شوند. البته طبیعتاً محتوای این کلاسها به نیازها و موقعیت افراد در محیط کاری موردنظر بازمیگردد.
آموزش زبان انگلیسی برای علوم و فناوری (EST)
شاخه دیگر ESP آموزش انگلیسی برای علم و فناوری یا English For Science and Technology است که بهاختصار EST خوانده میشود. ازآنجاکه نتایج اخبار، تحقیقات و سایر محتوای مربوط به علم و فناوری اغلب به زبان انگلیسی منتشر میشود، دورههای EST برای کسانی که در این حوزهها فعالیت دارند ارزش زیادی پیدا میکند.
بهطورکلی دورههای EST به زبان انگلیسی بهکاررفته در نشریات علمی، مقالات، کتابهای درسی، گزارشهای فنی و تخصصی، سخنرانیهای آکادمیک و مانند آنها میپردازند. این نوع انگلیسی عملاً در دهه ۵۰ میلادی ظهور کرد و از دهه ۷۰ میلادی، با سرعت گرفتن پیشرفتها در زمینه علم و تکنولوژی و ازطرفی محبوبیت هرچه بیشتر زبان انگلیسی، در بسیاری از کشورها به یکی از مهمترین زیرشاخههای زبانآموزی تبدیل شد.
در این دورهها به اصول ارائه، تعریف، دستهبندی، آموزش، مقایسه، استنباط، استدلال و مانند اینها پرداخته میشود؛ یعنی مواردی که مناسب سبک رسمی، واضح، دقیق، بیطرفانه و بدون حشو متون فناوری و علمی هستند.
دوره آموزش زبان برای اهداف خاص مناسب چه کسانی است؟
بهطورکلی دوره انگلیسی برای اهداف خاص (esp) مناسب کسانی است که محتوای معمول کلاسهای زبان انگلیسی برای آنها کافی نیست. آنها کسانی هستند که به اقتضای حرفه، رشته و مقطع تحصیلی خود یا حوزه علاقهمندیهایشان، به دنبال محتوایی هستند که در مدتی معقول، نیاز آنها را در زمینه تحصیل، کار و غیره برطرف کند. بهعبارتی آنها میخواهند در دورههای زبانی شرکت کنند که در آن دورهها، تاکید روی حوزه خاصی باشد که فرد به آماده شدن هرچه سریعتر برای آن نیاز دارد.
بااینحساب، دورههای ESP میتوانند برای چنین کسانی مناسب باشند:
- دانشجویانی که قصد تحصیل در خارج از کشور را دارند
- کارمندان شرکتهای بینالمللی
- اساتید دانشگاه
- اقتصاددانان و بازرگانان
- علاقهمندان به تکنولوژی
- دانشمندان و محققین
- هوانوردان
و افراد دیگری که کلاسهای زبان رایج، پاسخگوی نیاز آنها نیست.