از آنجا که هر مطلبی که انسان می آموزد، در حافظه بلندمدت او ذخیره نمی شود، بنابراین از زمان های گذشته متخصصان به دنبال اختراع روش هایی برای حفظ طولانی مدت تر مطالب آموخته شده بوده اند. یکی از این روش ها که در سال 1973 اختراع شد، جعبه یادگیری لایتنر بود. جعبه لایتنر یک ابزار کمکی یرای یادگیری است که بر تکرار فاصله ای استوار است و طبق آن مطالب آموخته شده در مدت طولانی تر در مقایسه با مطلبی که در مدت کوتاهی مدام تکرار می شود، بهتر در حافظه می ماند.
با توجه به تأثیر مثبت یادگیری از طریق جعبه لایتنر، در این مقاله قصد داریم در مورد چیستی، نحوه استفاده از جعبه لایتنر و مزایای آن را توضیح دهیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.
جعبه لایتنر چیست؟
جعبه لایتنر بر اساس نظریه روانشناسی منحنی فراموشی طراحی شده است. این منحنی نشان می دهد اگر انسان مطلبی را به خوبی یاد بگیرد، بعد از تقریبا 24 ساعت تا یک هفته 45 درصد و پس از تقریبا یک ماه 80 درصد آن را فراموش می کند. اصطلاحا گفته می شود 80 درصد آن وارد حافظه کوتاه مدت و 20 درصد آن وارد حافظه بلند مدت شده است. جعبه لایتنر یادگیری لغت را طوری تنظیم می کند که با بیشترین و مناسب ترین تکرار، اطلاعات مورد نظر به حافظه بلند مدت منتقل می شود.
خانه اول که از همه کوچکتر است و تنها یک دسته فلش کارت در آن قرار می گیرد، یک روزه است. خانه دوم دو روزه و دو دسته ای، خانه سوم چهار روزه و چهار دسته ای، خانه چهارم هشت روزه و هشت دسته ای و خانه پنجم پانزده روزه و پانزده دسته ای است.
چه کسی جعبه لایتنر را ساخت؟
جعبه لایتنر توسط محققی اتریشی به نام سباستین لایتنر اختراع و طراحی شده است.
فواید جعبه لاینر
مزایای استفاده از جعبه لایتنر عبارتند از:
- شبیه به یک نوع بازی انفرادی مفید است.
- وقت کمی می گیرد.
- اطلاعاتی (معمولا لغت) که یادگیری آن مشکل است، بیشتر تکرار می شود .
- اطلاعات جدید را زودتر یاد گرفته و برای همیشه به ذهن سپرده خواهد شد.
نحوه استفاده از جعبه لایتنر
برای شروع علاوه بر جعبه لایتنر، به برگه های یادداشت کوچک و چند کاغذ یا مقوای رنگی نیاز داریم. ابتدا لغات مورد نیاز را روی فلش کارت می نویسیم. در روش جعبه لایتنر یک سمت کارت کلمه انگلیسی را می نویسیم. بهتر است تلفظ کلمه را هم زیر آن بنویسید تا موقع خواندن کلمه، تلفظ صحیح به کار ببرید. سمت دیگر فلش کارت، معنی کلمه را با رنگ قرمز به همراه یک جمله (مثال) کاربردی بنویسید. علاوه بر معنی همچنین بهتر است که آدرس کلمه که شامل نام کتاب و شماره صفحه است، در گوشه های برگه یادداشت شود تا در صورت نیاز به آن مراجعه کنید.
ابتدا طبق روشی که گفته شد، فلش کارت ها را می نویسیم. روزانه می توانیم 10 تا 15 فلش کارت بنویسیم. چند بار فلش کارت ها را می خوانیم و سپس در خانه اول جعبه لایتنر قرار می دهیم. فلش کارت ها را طوری در جعبه قرار می دهیم که جلوی کارت به طرف خودمان باشد، یعنی فقط کلمه را ببینیم.
ابتدا با فلش کارت های روز قبل را که در خانه اول قرار داده بودیم، شروع می کنیم. کلمات هر یک از فلش کارت ها را می خوانیم تا معنی آنها را به خاطر بیاوریم. فلش کارت هایی را که معنی آنها را نمی دانستیم، به خانه اول برمی گردانیم و آنهایی را که بلد بودیم، در خانه دوم گذاشته و پشت آن یک مقوا یا کاغذ رنگی قرار می دهیم.
دوباره فلش کارت های جدید می نویسیم و در خانه اول جعبه لایتنر می گذاریم.
به خانه دوم دست نزنید، چون خانه دوم دو روزه یا دو دسته ای است. همانطور که می بینید، فقط یک دسته فلش کارت در آن قرار گرفته و تنها یک روز از قرار دادن آنها در این خانه گذشته است. پس سراغ خانه اول رفته و مجددا کلمات آن را مرور می کنیم تا معنای آنها را بخاطر بیاوریم. همانند روز قبل، فلش کارت کلماتی را که نمی دانیم به خانه اول برگردانده و آنهایی را که بلد بودیم، در خانه دوم و جلوی مقوای رنگی قرار می دهیم.
دوباره فلش کارت های جدید را می نویسیم و در خانه اول جعبه لایتنر می گذاریم.
امروز ابتدا سراغ خانه دوم جعبه لایتنر می رویم، چون خانه دوم تنها ظرفیت دو دسته را دارد و دیروز ظرفیت آن تکمیل شد. فلش کارت ها را تک تک می خوانیم و هر کدام را که بلد نبودیم، در خانه اول قرار می دهیم و فلش کارت کلماتی را که می دانیم، در خانه سوم می گذاریم. سپس پشت فلش کارت های خانه سوم یک مقوای رنگی قرار می دهیم.
فلش کارت های خانه اول را مرور می کنیم. مجددا کلماتی را که بلد نیستیم، در خانه اول و آنهایی را که بلد بودیم در خانه دوم قرار می دهیم.
برگه های باقی مانده در خانه دوم را جلوتر می بریم و پشت آن را مقوای رنگی می گذاریم.
فلش کارت های جدید را نوشته و در خانه اول قرار می دهیم.
خانه سوم ظرفیت چهار دسته دارد و چهار روزه است، اما هنوز پر نشده و فقط یک دسته کارت در آن قرار دارد. بنابراین تا زمانی که چهار روز نگذشته و چهار دسته کارت در این خانه قرار نگرفته است، نباید به این خانه دست بزنیم.
فلش کارت های خانه دوم را که دو روز از آن گذشته، برمی داریم. هر کلمه ای که معنای آن را به خاطر آوردیم، به خانه سوم و هر کدام را که بلد نبودیم، کنار می گذاریم.
برگه های باقی مانده در خانه دوم را جلوتر می بریم و پشت آن را مقوای رنگی قرار می دهیم.
سراغ خانه اول رفته و فلش کارت های ان را می خوانیم. کلماتی را که بلد نیستیم در خانه اول و آنهایی را که بلد بودیم در خانه دوم می گذاریم.
فلش کارت جدید نوشته و همراه با آنهایی که بلد نبودیم، در خانه اول می گذاریم.
در روز ششم فقط دو دسته فلش کارت در خانه سوم قرار دارد، پس هنوز ظرفیت آن تکمیل نشده و به آن دست نمی زنیم. بنابراین در این روز مانند روز پنجم عمل می کنیم.
در این روز، نیز هنوز سه دسته فلش کارت در خانه سوم قرار دارد و هنوز ظرقیت آن تکمیل نشده است. بنابراین مجددا مانند روز پنجم عمل می کنیم.
در این روز، چهار دسته فلش کارت در خانه سوم جعبه لایتنر قرار گرفته است. پس ظرفیت آن تکمیل شده و می توانیم فلش کارت های قدیمی تر این خانه را که چهار روز در آنجا مانده، برداریم. فلش کارت کلماتی را که می دانیم به خانه چهارم منتقل می کنیم. و آنچه را که نمی دانیم، کنار می گذاریم.
پشت برگه های باقیمانده در خانه دوم مقوای رنگی قرار می دهیم.
بقیه مراحل را مانند روز پنجم انجام می دهیم.
فلش کارت هایی را که بلد نبودیم به همراه فلش کارت های جدید در خانه اول می گذاریم.
توجه: خانه چهارم، هشت روزه یا هشت دسته ای است. بعد از تکمیل آن، می توانیم فلش کارت هایی که معنای آنها را می دانیم به خانه پنجم منتقل کنیم. خانه پنچم پانزده روزه یا پانزده قسمتی است. بعد از تکمیل این خانه می توانیم فلش کارت های قدیمی تر را بخوانیم و از جعبه خارج کنیم. کلماتی که از جعبه خارج شده اند، وارد حافظه بلندمدت شما شده اند.
تا اینجا حتما با روال کار آشنا شده اید. در یادگیری به روش جعبه لایتنر، روزانه سراغ خانه هایی می رویم که ظرفیت شان تکمیل شده است. سپس فلش کارت های قدیمی تر آن خانه را می خوانیم. هر فلش کارتی که معنای آن را نمی دانیم کنار می گذاریم تا بعدا به همراه فلش کارت های جدیدی که روزانه می نویسیم، در خانه اول قرار دهیم. هر فلش کارتی هم که معنای آن را می دانستیم به خانه بعدی منتقل کرده و پشتش یک مقوای رنگی قرار می دهیم.